Voor me ligt een foto uit 1989. Elf jonge kerels kijken recht in de camera. Enkele eten een appel, één lacht er uitbundig terwijl een ander zich verbijt. Een ieder draagt een rugzak en een wapen. Allemaal zullen ze de eindstreep halen en op de Via Gladiola als helden worden binnengehaald.
U kent ze vast wel. Van die verstokte wandelaars die hun hand er niet voor omdraaien om door weer en wind, vier dagen fluitend en zingend, in en rond Nijmegen te wandelen. Voor de één is het eens en nooit meer terwijl de ander er geen genoeg van kan krijgen.
De eerste Vierdaagse Afstandmarsen worden gehouden in 1909. De deelnemers zijn allen mannen en op een stuk of 10 na ook nog eens militair. Met de loop der jaren groeit het aantal deelnemers, trekt na 10 jaar de eerste vrouwelijke deelneemster de stoute(wandel)schoenen aan en komen er aanmeldingen vanuit het buitenland.
In 1955 bereiken voor het eerst meer dan 10.000 wandelaars de finish waaronder een groep van 19 militairen uit Israel. De Israëli’s trekken 4 dagen volop de aandacht. Niet alleen door de Hebreeuwse liederen die ze tijdens het wandelen uit volle borst zingen maar vooral door hun wandelsnelheid. In Israel is ter voorbereiding op de Vierdaagse door een grote groep, waaruit tenslotte de 19 deelnemers zijn geselecteerd, hard en veel geoefend. Verschillende keren wordt in de zinderende hitte van het Midden-Oosten de 40 kilometer in 5 uur afgelegd. Alles wordt in het werk gesteld om uitvallen in Nederland te voorkomen. Het detachement dat uiteindelijk deelneemt aan de Vierdaagse is een gemêleerd gezelschap. In het peloton lopen onder meer Duitsers, Engelsen, Polen en zelfs een Nederlander. Naar het schijnt komt het initiatief om aan de Vierdaagse deel te nemen van de, drie jaar eerder naar Israel geëmigreerde, Nederlandse deelnemer.
Het weekend na de Vierdaagse zetten de Israëlische wandelaars in Amsterdam de bloemetjes buiten. Onderdelen van het officiële programma zijn; een rondvaart door de grachten aangeboden door het Joods Nationaal Fonds, een lunch in het Carlton Hotel en een receptie in het Israëlische consulaat. Op maandag 1 augustus vertrekt het gezelschap in een tweemotorige Dakota voorzien van een grote Davidsster richting het beloofde land.
Het toeval wil dat in het Scheepsjournaal van het voormalige vliegkamp is te lezen dat één van de vliegbewegingen op 1 augustus een Israëlische Dakota betreft. Mijn inziens kan het haast niet anders dan dat de wandelaars vanaf Valkenburg zijn vertrokken. Natuurlijk heb ik bij de Israëlische autoriteiten hierover opheldering gevraagd maar tot op de dag van vandaag doen zij er het zwijgen toe.
Vanaf 1962 wordt voor de militairen die deelnemen aan de Nijmeegse Vierdaagse het tijdelijk Kamp Heumensoord ingericht. Dat betekende in 1989; slapen op een veldbedje in een grote witte tent, je tas onder je bedje op de grond en in de rij staan voor je eten. Over gebrek aan privacy en een mensonwaardig onderkomen hoorde je toen niemand.
