‘Recht vooruit zie ik een zwarte boei’, hoor ik mijzelf zeggen terwijl ik door een verrekijker de horizon afspeur. De wachtofficier duikt voorover, kijkt in de kaart en meldt vervolgens dat er in dit gebied geen boeien behoren te liggen. Hij heeft nog gelijk ook want de boei blijkt een gammel bootje te zijn. Zo lek als een mandje, maar wel met 51 vluchtelingen aan boord. Als we het bootje naderen wordt het gekrijs en gegil van de bootvluchtelingen hoorbaar. Het gaat door merg en been. Nadat we ze aan boord hebben genomen worden ze medisch onderzocht, kunnen ze zich wassen en krijgen ze te eten. Tien dagen hebben ze op zee doorgebracht waarvan de laatste twee dagen zonder voedsel. Het bootje wordt buiten hun gezichtsveld in brand gestoken en met het kanon naar de kelder geschoten.
‘Een vluchteling is iemand die buiten zijn land verblijft en niet kan terugkeren wegens een gegronde angst voor vervolging op grond van ras, religie, nationaliteit, politieke opinies of lidmaatschap van een bepaalde sociale groep, of iemand die gevlucht is voor een oorlog of burgeroorlog.’
Na de Duitse inval in mei 1940 slaan Nederlanders massaal op de vlucht. Enkele honderden landgenoten weten Denemarken te bereiken. Aanvankelijk verblijven ze in een groot kamp in Kopenhagen maar worden later ondergebracht in verschillende villa’s. Ruim voor het einde van de Tweede Wereldoorlog begint de Nederlandse regering in Londen met het maken van plannen over een gecontroleerde terugkeer van alle in het buitenland verblijvende gevluchte landgenoten. Een enorme logistieke operatie die alleen kan worden uitgevoerd met hulp van de geallieerden. Op donderdag 21 juni 1945 vliegen zeven Britse transportvliegtuigen met in totaal 175 Nederlanders aan boord van Kopenhagen naar Valkenburg. Voorzien van Nederlandse vlaggen, rood-wit-blauwe strikjes en speldjes met de Nederlandse kleuren stappen zij uit de Dakota’s die achtereenvolgens op vaderlandse bodem landen. De repatrianten zien er stuk voor stuk goed uit. Van de Hongerwinter hebben zij duidelijk geen last gehad. Ze zijn vol lof over de ontvangst en opvang in Denemarken. Vooral aan het Rode Kruis en de Deense ondergrondse hebben ze veel te danken gehad.
Er is mij niets bekend over de opvang en afhandeling van deze 175 personen na aankomst op Valkenburg maar in een Engelstalig rapport is te lezen dat sommigen al snel de benen hebben genomen (‘run away from Valkenburg airport’). Deze wegloopactie heeft mede tot gevolg dat een volgende groep wordt overgevlogen naar Brussel in plaats van naar Valkenburg.
Sinds oktober 2008 worden vluchtelingen opgevangen en gehuisvest net buiten de poort van het voormalige vliegkamp. De gebouwen Castor en Pollux zijn hiervoor aangepast. Vandaag de dag vertoeven er zo’n 1200 vluchtelingen op deze gezinslocatie. Op Facebook is te lezen dat niet alle inwoners van de gemeente het eens zijn met het gevoerde asielbeleid in Katwijk. De burgemeester wordt zelfs de kwalificatie paardenlul toegedicht. Daar helpen geen 1200 rozen tegen.