Dit verenigingsjaar was het Torenmuseum helaas voor een groot deel van het jaar gesloten. Deze keer niet vanwege de herinrichting, maar nu vanwege de corona-maatregelen. Ook de Mart kon weer niet worden gevierd en aan het 4S-jarig bestaan van de Vereniging Oud-Valkenburg kon niet de aandacht worden gegeven die zo’n mijlpaal verdient. Maar als we voor 2021 toch een hoogtepunt moeten noemen, dan is dat de aanwijzing van de Limes als Werelderfgoed door de UNESCO. Deze aanwijzing werd op 27 juli bekend gemaakt en dit werd op 28 juli in kleine kring gevierd met het ophangen van de UNESCO vlag bij het Torenmuseum. Daar kunnen we nog aan toevoegen de vondst van een Romeins legioenskamp als resultaat van de archeologische opgravingen op het voormalige vliegveld. Deze opgravingen werden in 2021 afgerond.
Activiteiten
Vanwege het corona-virus waren de activiteiten ook dit jaar weer beperkt. In het kader van de landelijke Koningsspelen organiseerde de VOV op 23 april een speurtocht voor groep 8 van de Dubbelburg. Op 10 mei was de jaarlijkse herdenking met scholieren van de Dubbelburg op de erebegraafplaats naast het Torenmuseum. ln het museum werd in juni een nieuwe pc geplaatst en werd er een begin gemaakt met de aanmaak van een nieuwe website. Samen met Welzijnskwartier zijn voorbereidingen getroffen voor twee wandelingen door het dorp op 20 juli en 24 augustus, maar beide zijn niet doorgegaan vanwege gebrek aan deelnemers. Op 21 augustus heeft de vereniging meegewerkt aan grondradar-onderzoek naar het tracé van de Limesweg in Valkenburg en Katwijk. De VOV heeft ook materiaal aangeleverd voor een Romeinen expositie in de Redschuur in Katwijk.
Op 30 september ontving de vereniging een maquette van de Romeinse weg, gemaakt door de heer G. Sterken. Op 31 oktober is de vereniging formeel aangemeld als lid van het ZCBS voor het opzetten van een digitale beeldbank, op de website. Vanaf november was een door de VOV ingerichte tentoonstelling te zien in het Dorpshuis. Deze expositie ging over twee onderwerpen: het Romeinse legioenskamp op het vliegveld en de burgerbewoning in Romeins Valkenburg. Als blijk van waardering voor het vrijwilligerswerk ontving de vereniging op 9 december van het Welzijnskwartier een cheque ter waarde van € 500,00. Van dit bedrag werd een deel direct uitgegeven aan een smakelijk cadeau voor de vrijwilligers. Net als voorgaande jaren neemt de VOV deel aan diverse lokale en regionale werkgroepen. Dit zijn onder meër: I de klankbordgroep voor de inrichting van de wijk Valkenhorst; de klankbordgroep over de Cultuurhistorische Waardenkaart in Katwijk; de Archeologisch e Werkgemeenschap Nederland; de Stichting Canon van Katwijk; de Werkgroep Romeinen in Katwijk; het Erfgoedplatform van de gemeente Katwijk; de Limestafel van Zuid-Holland. Nieuw is de deelname aan bijeenkomsten waarin overleg plaatsvindt door de voorzitters van de plaatselijke museum verenigingen, Er is een goede samenwerking met het Katwijks museum, die onder andere resulteert in de uitwisseling van boeken. Qp 24 december is bij het Torenmuseum weer de Lichtjesavond georganiseerd samen met de Oranjevereniging en Arjan de Hertog uit Katwijk. Ook nu weer helaas zonder aanwezigen. ln de maanden april, september en december werd
een Nieuwsbrief onder de leden verspreid. Voor het blad ‘Zicht op Valkenburg’, de website van de vereniging Rijnlandse Geschiedenis en voor lokale kranten werden diverse artikelen en bijdragen aangeleverd.
Torenmuseum
Het Torenmuseum was in 2021voor het eerst geopend op 5 juni en het moest op 16 december weer sluiten. Uiteraard alleen op de zaterdagen van 13.00 tot 15.00 uur. In deze zes en een halve maand bezochten 420 personen het museum. De afronding van de nieuwe exposities vond plaats op I juni met de aflevering van de zaalbladen en de audiotours. Op 9 juni werden een nieuwe brandbeveiliging en brandblussers aangebracht, gevolgd door een glasvezelaansluiting en een nieuw modem op 11 juni door KPN. Op 10 juni heeft het Rijks Museum voor Oudheden filmopnames gemaakt in het museum. Gedeputeerde Willy de Zoete van de Provincie Zuid-Holland en de directeur van het Erfgoedhuis Zuid-Holland, Mariëlle Hendriks, bezochten het Torenmuseum op 24juni. Zij werden daar ontvangen en rondgeleid door onze voorzitter Nelly Smits. Aanleiding voor het bezoek was een archeologisch botonderzoek. Van het bezoek werd een leuke film gemaakt. Eind juli heeft de firma Hill Safety een nieuwe alarminstallatie in het Torenmuseum aangebracht, die nu ook verbonden werd met een meldkamer. Dit bleek van korte duur te zijn want de gemeente Katwijk heeft het alarm in november overgezet naar de firma De Wit Beveiliging uit Katwijk. Op 6 september zijn in het museum opnames gemaakt voor een blog door Debora d’Hondt. Tijdens de Open Monumentendag, op zaterdag 11. september, was het museum open van 11.00 tot 16.00 uur. Verspreid over de dag leverde dat 120 bezoekers op. Op zaterdag 2 oktober was het museum de finish van een fietstocht langs de Limes van Berg en Dal naar Valkenburg, in het kader van de lesbrief voor het basisonderwijs “speuren naar Romeinse sporen Forten huizen en graven in de gemeente Katwijk” waarin het Torenmuseum een belangrijke rol speelt. Bijzonder leuk was de presentatie van een ‘Romeins’ stripboek in het museum op zaterdag 16 oktober. Half november is de noodverlichting en de brandmeldinstallatie van het museum vervangen door de firma De Wit Beveiliging. De eerste plannen voor het uitbreiden van het Torenmuseum op de begane grond en het zichtbaar maken van het Romeinse verleden buiten het museum zijn op papier gezet. De daarvoor aangevraagde subsidies zijn in 2021 toegezegd.
Bestuur en vrijwilligers
Het bestuur van de vereniging bestond het hele jaar uit dezelfde zeven personen: Nelly Smits (voorzitter), Henk Imthorn, Gerrit Russchenberg (penningmeester), Corrie van Kralingen, Herman Dijkhuizen, Leendert van der Ent en Jaap Dubbeldam (secretaris). De vereniging werkt nauw samen met het bestuur van de Stichting de Valkenburgse Toren. Voor het tweede jaar kon de ledenvergadering niet worden gehouden. De hoop was dat deze in oktober of november wel
zou kunnen plaatsvinden maar door corona moest het bestuur besluiten om ook dit jaar geen ledenvergadering te houden. De vereniging was ook bezig met het organiseren van een bijeenkomst van de Stichting Historische Publicaties-Holland-Rijnland op 2 december, maar ook deze kon op het laatste moment niet doorgaan. Door al deze ontwikkelingen zijn dit jaar de gebruikelijke stukken niet naar de leden gezonden en heeft er ook geen herverkiezing plaatsgevonden van de volgens het rooster aftredende bestuursleden. Ook in 2021 heeft het bestuur weer zes keer vergaderd. Vier keer vond dit plaats in een zaal van het aangrenzende kerkgebouw, omdat de ruimte in de toren niet groot genoeg is om voldoende afstand te kunnen bewaren. De vrijwilligers vormen samen met het bestuur de werkgroepen, die zelfstandig een onderdeel van het verenigingswerk voor hun rekening nemen. Op 31 december waren er 16 vrijwilligers actief. Na een herindeling waren er in 2021 acht werkgroepen: Collectie beheer, Communicatie, Educatie, Exposities, Historisch onderzoek, Huishoudelijke Dienst en Vrijwilligers Sinds april is er ook een werkgroep met de naam Visualisering Romeins Verleden, die plannen heeft uitgewerkt en hiervan een boekwerkje heeft gemaakt. Een van de ideeën betreft de plaatsing van maquettes en replica-objecten uit het Romeinse verleden op verschillende plaatsen in Valkenburg. De werkgroep Collectiebeheer is weer bezig geweest met het bijhouden van de collectie van de vereniging. Om de aanwezige foto’s beter zichtbaar te maken via de website zijn de eerste stappen gezet naar een nieuwe beeldbank. Een aantal boeken is aangeschaft met name voor de eigen bibliotheek maar ook met de bedoeling om deze in het museum te kunnen verkopen. Door de gedeeltelijke sluiting van het museum en de geldende beperkende maatregelen konden er in 2O21 slechts twee rondleidingen voor scholen georganiseerd worden door de werkgroep Educatie. Deze werkgroep heeft ook gezorgd voor een aantal nieuwe informatiebordjes op het ereveld en voor de organisatie van de lichtjesavond. Door de werkgroep Communicatie zijn artikelen geschreven, drie Nieuwsbrieven geproduceerd en is de website bijgehouden. Artikelen verschenen onder andere in de Katwijksche Post, De Rijnsburger, op de website en in de nieuwsbrief van Rijnlandse Geschiedenis. Ook is verder gewerkt aan het maken van een nieuwe website. De werkgroep Exposities heeft de herinrichting van het Torenmuseum afgerond en heeft een kleine tijdelijke expositie in het Dorpshuis verzorgd. De werkgroep Historisch onderzoek is dit jaar begonnen met de voorbereidingen voor een volgend boek, ook nu weer over een onderdeel van de geschiedenis van Valkenburg. De website is het hele jaar in de lucht geweest en regelmatig worden er nieuwe artikelen op de site geplaatst. Het bekijken van de fotobeeldbank is soms een probleem maar daar wordt aan gewerkt. Het ledenaantal is licht gestegen en op 3l december 2021 bedroeg het aantal 263.
Huisvesting van de vereniging
Na de metamorfose van het museum was het dit jaar een kwestie van de puntjes op i zetten en vooruit denken aan een mogelijke uitbreiding van het Torenmuseum. Het Torenmuseum bevat de vaste exposities op drie verdiepingen en in de lift. Op de vierde verdieping bevindt zich de bibliotheek met een verzameling boeken die op de een of andere manier met Valkenburg te maken hebben. Ook liggen er fotoboeken die ingezien kunnen worden. De ruimte op de vierde verdieping wordt ook gebruikt als vergaderruimte. Het Baarhuisje aan de Ringweg is het hele jaar in gebruik geweest als opslagruimte. De gemeente heeft helaas nog geen oplossing gevonden tegen het doorslaand vocht in de trapopgang van het Torenmuseum.
Jaap Dubbeldam; secretaris.