Dirk Klok gaat niet met zijn vrouw naar de torentrans, dat is te vermoeiend. Hij is bijna 85 en komt wat stram bij me zitten op de gemakkelijkste stoel. Hij vertelt me dat hij eigenlijk op zoek is naar een brug, uit de tijd van de oorlog. Niet zover van Valkenburg, vlak bij de Rijn. En altijd met een Duitse schildwacht. Daar in de buurt was een tankgracht en moest zijn vader met andere Katwijkers loopgraven met een houten beschoeiing aan weerskanten maken. Van dikke planken. Daarvan bleven bij het op maat zagen soms korte reststukjes over. Ongeveer twintig centimeter of korter. Daarvan legde vader Tom Klok er als het even kon een paar opzij.
Voor zoon Dirk, die op een leeftijd was ’tussen pruimen en rozijnen’, had vader een smoes bedacht waarmee zijn zoon het sperrgebiet met de loopgraven in kon. Samen met het onderstel van een oude kinderwagen met daarop een veilingkist. Ongezien ging een stapel zaagstukken in de veilingkist. Ze werden afgedekt met gras en vond het vreemd. Waar was dat gras voor? ‘Voor mijn konijnen’, probeerde Dirk in iets wat Duits moest klinken. ‘Wie viele Kaninchen hast du denn?’, vroeg de Duitser. ‘Zeventig’, blufte Dirk.
De Duitser schudde zijn hoofd. Dat kon nooit kloppen. Er leefde bijna nergens meer een enkele kat of hond, en dan zou er nog iemand zeventig konijnen hebben? Hij haalde zijn ongelovig zijn schouders op. ‘Weiter gehen!’, zei hij toch maar. Hij zou het wel verkeerd begrepen hebben. Dirk weet nog heel goed hoe opgelucht hij was toen hij mocht doorlopen. Thuis was geen stukje hout meer te vinden en nu hadden ze een hele kist met hout. Wat een geluk! Stel je voor dat hij alles had moeten afgeven.
Het ronde potkacheltje stond midden in de kamer. De stoelen er omheen. Er kon weer worden gestookt. Wat was moeder trots op Dirk! Er kwam een zakje tulpenbollen tevoorschijn, gekregen bij het bedelen om eten bij Lisse. Ze werden in vieren gesneden en gepoft op de heerlijk warme kachel. Lekker! Ik kijk verbaasd. ‘Honger maakt rauwe bonen zoet’, reageert Dirk.
Ik vertel hem waar de door Duitsers bewaakte brug lag: een paar honderd meter vanaf de grens van Valkenburg richting de molen op de Valkenburgerweg. Er is daar nog een klein stukje van de tankgracht over. Daar wil Dirk zeker nog een keer naar toe, maar niet vandaag. Hij heeft het wel even gehad. Zijn vrouw komt met de lift naar beneden. Ze heeft het op de torentrans koud gekregen. Samen gaan ze naar huis, iets warms drinken en in Rijnsburg gezellig nababbelen.
Herman Dijkhuizen