Paardenmarkt 1618- Hoog bezoek van de prinsen van Oranje – 401 jaar terug

Schilderij van Adriaen v.d. Venne; de prinsen Maurits en Frederik Hendrik op de paardenmarkt te Valkenburg; zo luidt de titel van het schilderij. Maar eigenlijk zijn beide prinsen maar een detail. Op het schilderij is veel meer gaande. Van de Venne is een echte verhalenverteller. Jaarlijks werd tussen 9 en 17 september de paardenmarkt en kermis georganiseerd. De woorden Valkenburg en Paardenmarkt waren bijna uitwisselbaar. Het was een grootscheeps evenement. Niet
alleen voor de markt kwamen mensen van heinde en ver. Een extra trekpleister was de kermis, die traditiegetrouw tijdens de marktdagen werd gehouden.

schilderij van Adriaen v.d. Venne; de prinsen Maurits en Frederik Hendrik op de paardenmarkt te Valkenburg; zo luidt de titel van het schilderij. Maar eigenlijk zijn beide prinsen maar een detail. Op het schilderij is veel meer gaande. Van de Venne is een echte verhalenverteller. Jaarlijks werd tussen 9 en 17 september de paardenmarkt en kermis georganiseerd. De woorden Valkenburg en Paardenmarkt waren bijna uitwisselbaar. Het was een grootscheeps evenement. Niet alleen voor de markt kwamen mensen van heinde en ver. Een extra trekpleister was de kermis, die traditiegetrouw tijdens de marktdagen werd gehouden.

Dat Maurits’ ambitie groot was blijkt wel uit dit schilderij, dat Van de Venne in 1618 schilderde. Het jaar waarin Maurits officieel de Prins van Oranje werd. De erfelijke titel, verworven door de dood van zijn broer Filips Willem. Maurits’ status als vertegenwoordiger van het rijke landje dat de wereldhandel beheerste, was door deze titel in Europa aanzienlijk gestegen. Hij was niet meer die ‘graaf’, maar een echte prins en ook het eigen land moest dat weten. Met veel vertoon arriveren de prins en zijn broer Frederik Hendrik op de paardenmarkt in Valkenburg  (bij Den Haag). Een jaarlijks evenement dat veel volk trok. Vol ontzag bekijkt het toegestroomde volk de aankomst van de prins in een koets getrokken door zes schimmels. Een voorrecht dat alleen aan vorsten was voorbehouden. Iedereen is er en kijkt: boeren, stedelingen en kermisklanten. Een enkeling neemt keurig de hoed af.

Voor wie van der Venne het schilderij maakte is niet met zekerheid bekend. Misschien wel het luxueus geschilderde echtpaar Johan de Hertoghe; heer van Valkenburg (sinds 1615) en van Orsmael en Josyna de Bye. Hij was één van Maurits trouwste dienaren. Dat deze zijn paardenmarkt bezocht was een hele eer. Dat moest vast gelegd worden. Adriaen van de Venne was de zoon van Vlaamse immigranten die vanwege de godsdiensttwisten de Zuidelijke Nederlanden waren ontvlucht. Hij was in de leer bij Jeronimus van Diest, een schilder van grisailles – schilderijen in grijstinten. Ook Van de Venne zou er zich in specialiseren. De familie moet na  1600 naar Middelburg zijn verhuisd, de stad waar Adriaen in 1614 trouwde en waar zijn broer Jan een winkel annex drukkerij had. Er werden prenten en boeken gedrukt, én verkocht. Maar ook schilderijen, muziekinstrumenten en andere zaken (verrekijkers bv). De winkel was het culturele
centrum van Middelburg, waarin dichters en kunstenaars elkaar ontmoetten. Een van hen is de bekende dichter/staatsman Jacob Cats. Voor zijn publicaties maakte Adriaen de illustraties.
Adriaen dichtte zelf ook. Samen met zijn broer gaf hij de Zeeuwse Nachtegael uit, een dichtbundel waaraan diverse dichters meewerkten. Adriaen dichtte, schilderde, illustreerde en ontpopte zich als propagandist van de stadhouders. In 1625 verhuisde hij naar Den Haag, waar niet alleen het hof zetelde, maar inmiddels ook Jacob Cats woonde. Hij overleed in 1662 op 73 jarige leeftijd.
Het schilderij hangt in het Rijksmuseum te Amsterdam op dezelfde verdieping als de Nachtwacht van Rembrandt.

In het torenmuseum is een afdruk van het schilderij te zien.

 

Ook interessant

Breitsax zwaard weer terug in het museum

Straatnamen (11) – de Rijnstroomlaan

‘Valkenburger 1’ aan de tand gevoeld

Meer soldaten krijgen gezicht terug in Valkenburg

Contact

Torenmuseum

Het Torenmuseum ligt in het centrum van het dorp Valkenburg in Zuid-Holland tussen Katwijk en Leiden.

Openingstijden
Zaterdag 13:00 – 16:00 uur 
Zondag 13:00 – 16:00 uur en
op afspraak

Entreeprijs
Volwassenen: € 2.00
Kinderen t/m 12 jaar: gratis

Aanmelden nieuwbrief

Scroll naar boven