De grafzerk
In een artikel van WJ.J.C. Bijleveld in het blad de Nederlandsche Leeuw nr. 58 van 1940 staat een grafzerk beschreven die wonderwel lijkt op de zerk die uit de Rijn gehaald is.
Deze zerk behoorde op de tombe van Susanne Studler van Zurck, getrouwd met George de Hertoghe van Orsmael, die heer van Valkenburg was en haar dochter Susanna Leonora weduwe van Jan Louis de Nobelaar en later weduwe van Alexis Joseph de Rencurel de St. Martin.
De moeder stierf 15 augustus 1699. De dochter stierf 3 april 1701.
Na de dood van George de Hertoghe van Orsmael ‘troostte’ Susanna Studler van Zurck zich met haar huisknecht Daniël van Hulsenbeeck, zij trouwde daarmee op 54-jarige leeftijd. Hij erfde de helft van haar vermogen. De andere helft was voor Susanna Leonora, die van die helft weer een gedeelte aan haar kinderen moest geven mits deze protestant waren; zij waren echter katholiek. Omdat Susanna Leonora zelf ook niet aan dit geld kon komen en zij bovendien voor f 40.000 de heerlijkheid Valkenburg ‘kon’ aannemen, vocht zij de rechtmatigheidvan het testament aan en begon een proces. Daniël van Hulsenbeeck nam toen de heerlijkheid Valkenburg over en noemde zich dan ook Heer van Valkenburg. Toen Susanna Leonora in 1701 stierf en bijgezet werd in de tombe van haar moeder was het proces nog aan de gang en de heer van Hulsenbeeck, die executeur testamentair was heeft er toen kennelijk vanaf gezien een opschrift voor de zerk te maken. Vandaar de lege ruimte op de steen.
Zoals gebruikelijk waren de graftomben in de kerk. In 1844 werd bij een grondig herstel van de kerk een tegelvloer aangebracht die de grafzerk bedekte. Toen in 1940 de toren neergehaald werd kwam er een grote massa steen op die tegelvloer, ging er door heen en bracht een grafkelder aan het licht. Maar tegelijkertijd brak de grafzerk in stukken. Hoe de steen in de Rijn terecht is gekomen blijft een raadsel, temeer daar er in het bovengenoemde artikel uit 1940 vermeld staat: ‘Zoodra de kerk wordt herbouwd heeft men het voornemen, den zerk daarin weer te doen opstellen’.
Reactie van Henk Imthorn op dit bericht:
Het verhaal gaat: dat de grafsteen niet in de kerk, maar voor de kerk (er net buiten) heeft gelegen. De dame(s) in kwestie had te veel gezondigd (of ze was alleen maar katholiek) om in de kerk begraven te mogen worden.
Je vraagt je af hoe de stenen in de Rijn zijn gekomen. Nu dat is eenvoudig. De stevige stukken puin werden gebruikt om de walkant langs de Rijn te verstevigen. In dit geval gaat het om de familie Varkevisser.
De steenstukken zijn bij hen gevonden. (waar nu Rijnweide ligt).
1 juli 2004