Een stukje geschiedenis
In de meidagen van 1940 is tijdens de oorlogshandelingen de dorpskern van Valkenburg grotendeels in puin geschoten. Ook de kerk met de toren werd zwaar beschadigd en wel zo ernstig dat herstel niet mogelijk was. Er werd een nieuwe kerk gebouwd, echter door geldgebrek zonder toren. De kerk werd in 1950 in gebruik genomen. Pas eind jaren 90 van de vorige eeuw nam het gemeentebestuur van Valkenburg het besluit om alsnog een toren te bouwen. Op 26 mei 2000 werd de toren geopend. De toren wordt beheerd door de Stichting De Valkenburgse Toren en gebruikt door de Vereniging Oud Valkenburg, die zorgt voor de openstelling van het in de toren gevestigde museum en voor het beheer van de collectie. De naam van het museum is afgeleid van de toren en luidt Torenmuseum.
Bekijk een filmpje over de toren
Het museum
Romeinen.
Valkenburg verkreeg archeologisch internationale allure door de vele opgravingen en vondsten, die er gedaan zijn. Al in de vroege jaren 40 zijn er in het dorp opgravingen verricht. Die waren met name gericht op het Romeinse castellum, Pretorium Agrippinae, dat tweeduizend jaar geleden daar heeft gestaan. Deze hebben Valkenburg archeologisch op de kaart gezet. Later zijn er verder in de omgeving opgravingen geweest; met name die ter plaatse van de Tjalmaweg en in De Woerd hebben bekendheid gekregen. In het museum is op twee etages een permanente tentoonstelling gewijd aan de Romeinse geschiedenis van Valkenburg. Een etage besteedt in het bijzonder aandacht aan het castellum. De betekenis van het castellum als fort in de verdediging van de limes, de grens van het Romeinse Rijk die langs de Rijn liep, is een van de onderwerpen. Maar ook hoe het castellum eruit gezien moet hebben en hoe de soldaten leefden. Er worden delen van wapenrustingen, werktuigen en gereedschappen getoond, die ter plaatse opgegraven zijn. De tentoonstelling op de andere verdieping belicht meer het dagelijkse leven in de omgeving. Die laat ook zien welke nieuwe werkwijzen en voorwerpen de Romeinen hier hebben geïntroduceerd. En ook hier weer materiaal, dat ter plaatse is opgegraven. Mooi terra sigilata, sieraden, munten en nog meer. Ook staat er een tafel met daarop uitgestald wat er in die tijd gegeten en gedronken werd, onderverdeeld in het eten en drinken van de oorspronkelijke bewoners, de Kananefaten, en wat de Romeinen hebben geïntroduceerd.
2e Wereldoorlog.
Op de vierde verdieping van het museum is een expositie te zien over Valkenburg en de Tweede Wereldoorlog. De meidagen van 1940 zijn voor Valkenburg rampzalig geweest. De Duitsers hadden zich in het dorp verschanst en het dorp werd door nederlands vuur bestookt en grotendeels verwoest. Daarover, maar ook over de wederopbouw, de bezetting en het verzet geeft de tentoonstelling informatie. De eerste verdieping van het museum is de verdieping voor de wisselexposities.
Ravelli.
Ook op de 4e verdieping een kleine expositie over pottenbakkerij Ravelli. De keramiek van Jaap Ravelli behoort zonder twijfel tot de meest herkenbare in de Nederlandsekeramiekgeschiedenis van de twintigste eeuw. Zijn bedrijf in Valkenburg (ZH), dat heeft bestaan tussen 1947 en 1977, is verantwoordelijk geweest voor een grote hoeveelheid -voornamelijk seriematig geproduceerde- artikelen, waarmee het een grote rol heeft gespeeld in de vormgeving van het naoorlogse Nederland.
De toren is voorzien van een lift en vanaf de trans heeft u een mooi uitzicht op de wijde omgeving en de oude dorpskern.
Omgeving van het museum
Het Castellumplein , waaraan het Torenmuseum is gelegen, manifesteert zich als een terp. Deze terp is ontstaan doordat er achtereenvolgend zeven castella op deze plaats hebben gestaan. Iedere volgende werd gebouwd op de resten van zijn voorganger. Op en rond het plein zijn de contouren van het castellum met ronde bronzen doppen in de bestrating zichtbaar gemaakt.
Naast de toren vindt u een monument ter nagedachtenis aan hen die omkwamen tijdens de meidagen van 1940, omringd door 35 graven van Nederlandse gesneuvelden.
Waar staat het museum en wanneer is het open
Het museum is gevestigd op Castellumplein 1a te Valkenburg. Het is geopend op zaterdagmiddag van 13.00 uur tot 16.00 uur en verder op afspraak. Hiervoor kan gebeld worden naar 0630902560.
De toegangsprijs bedraagt voor volwassenen € 1,20. Kinderen tot en met 12 jaar hebben gratis toegang.
Een ieder kan lid worden van de Vereniging Oud valkenburg voor een bedrag van € 6 per jaar. Het postadres van de vereniging is Schelphoek 12 2235EW Valkenburg, telefoon 071-4075882. Het mailadres is vereniging@oudvalkenburgzh.nl
